• Cleveland Fed Başkanı Loretta Mester, Fed'in faiz artırımlarına devam etmesi ve federal fonlama faizinin %5 seviyesinin biraz üzerine çıkarılması gerektiğini düşündüğünü söyledi.

EXANTE

Pandemi dönemi sonrası 2022 yılı küresel piyasalarda bir dizi jeopolitik ve ekonomik çalkantının yaşandığı yıl oldu. Genişleyici para politikaları, tedarik zinciri kesintileri, hizmet sektöründen ürüne kayan tüketici talebi, güçlü istihdam ve ücret artışları, Rusya-Ukrayna savaşı ve Çin'in sıfır covid politikaları nedeniyle küresel anlamda enflasyon önlemleri son 40 yılın en yüksek seviyesine ulaştı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Para politikalarında değişimler</h2>Merkez bankaları inatla yükselen fiyatlara, son yılların en hızlı faiz artışlarıyla tepki verdi. Küresel piyasalar için en önemli 20 merkez bankasından 15'inin içinde olduğu, 80'den fazla merkez bankası 2022'de sıkı para politikasına geçiş yaptı. ABD’nin merkez bankası Fed, 2022'deki son yedi toplantıda gecelik federal fonlama faizini (Fed Funds Rate) toplam 425 baz puan puan artırdı. 2022'nin başlangıcında ise, piyasa oyuncuları sadece üç adet 25 baz puanlık bir faiz artışını fiyatlıyordu.Fed,&nbsp;Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve İngiltere Merkez Bankası (BOE), 2022’nin son toplantılarında faiz artırım hızlarını yavaşlattı ancak sıkı para politikasının bitmekten hala çok uzak olduğunu belirtti.Fed, 0,75 puanlık peş peşe dört faiz artışının ardından 14 Aralık'ta faiz oranlarını yarım puan artırdı. Diğer yandan Fed üyeleri, faiz oranlarını daha önce tahmin ettiklerinden daha fazla artırmayı ve daha uzun süre yüksek tutmayı beklediğini belirtti. Fed'in en son üç aylık ekonomik projeksiyon özeti, 19 üyenin hepsinin medyan tahminine göre politika faizinin - şu anda %4,25-4,5'te - gelecek yılın sonunda %5,1'e ulaşmasını öngörüyor. Fed, enflasyonu düşürmek için "yeterince kısıtlayıcı" olana kadar politikayı sıkılaştırmayı planladığını açıkça ortaya koyuyor. Fed Başkanı Jerome Powell da son faiz artışının ardından “yeterince kısıtlayıcı” bölgeye yaklaşıldığını ancak henüz bu bölgede olunmadığını sözlerine ekledi.ECB,&nbsp;son iki toplantıda gerçekleştirdiği 75 puanlık faiz artışının ardından 15 Aralık'ta faiz oranlarını 50 baz puan yükselterek faiz artış hızını yavaşlatmış oldu. Böylelikle ECB 2022’de enflasyondaki ani artış nedeniyle on yıllık aşırı gevşek politikasını tersine çevirdi ve banka mevduatlarına ödediği faizi sadece dört ayda %-0,5'ten %2'ye yükseltti. &nbsp;Bununla birlikte ECB “enflasyon görünümündeki önemli yukarı yönlü revizyona dayanarak” faiz oranlarını daha da artırmayı hedeflediğini de belirtti. Euro bölgesi enflasyonu, Kasım ayında %10,0 ile Ekim ayında kaydedilen %10,6'nın biraz altındaydı.BOE,&nbsp;enflasyonun ekim ayında son 41 yılın en yüksek seviyesine ulaşmasıyla birlikte 15 Aralık'ta faiz oranlarını üst üste dokuzuncu kez artırarak faiz oranını %3'ten %3,5'e yükseltti. %0,5'lik artış, Kasım ayındaki %0,75'lik artışın altında kaldı, ancak daha fazla artış olması diğer merkez bankaları gibi ihtimaller dahilinde. BOE, "İstihdam piyasası sıkı olmaya devam ediyor ve fiyatlarda ve ücretlerde daha fazla kalıcılığa işaret edebilecek. Bu yüzden daha sıkı bir para politikasını haklı çıkarabilecek enflasyonist baskılara dair kanıtlar var." dedi.2022’de küresel para politikalarında uygulanan değişimlerin; hisse piyasaları, emtia fiyatları ve para birimleri üzerindeki etkisi oldukça keskindi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Hisse piyasaları</h2>ABD hisse senedi endeksleri finansal krizin yaşandığı 2008 yılından bu yana en kötü yıllık performansını sergiledi. ABD’nin hisse piyasası endeksi olan S&amp;P 500 %18,1 değer kaybı ile yılı sonlandırdı. Endekste yer alan on bir sektörden yalnızca ikisi değer kazandı. Faiz artışlarına ve ekonomik büyümeye duyarlı sektörler zayıf performans gösterirken, ekonomik büyüme dinamiklerinden uzak olan sektörler daha güçlü performans sergiledi. Enerji sektörü 2021'deki %54,4’lük getirisinin ardından 2022’de de savaşın etkisiyle %65,4 değer kazandı. Yılı artıda kapatan diğer sektör olan kamu hizmetleri sektörü, yıllık %1,6 kazançla mütevazi bir performans sergiledi. Defansif sektörler olarak tanımlanan ve ekonomik büyümeye görece duyarsız kabul edilen temel tüketim ve sağlık sektörleri yılı yatay tamamladı. Ekonomik büyümeye duyarlı iletişim, lüks tüketim ve teknoloji sektörleri ise en düşük performansı gösteren sektörler oldu.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Emtia fiyatları ve dolar</h2>Başta gıda ve enerji olmak üzere emtialar, büyük ölçüde Rusya'nın şubat ayı sonlarında Ukrayna'yı işgal etmesi nedeniyle alışılmadık derecede oynak hareketler sergiledi. Yılın ilk 3 ayında %41,8 yükselen Bloomberg Emtia Endeksi, yılı sadece %13,8'lik artışla tamamladı. Ham petrol fiyatları mart ayında 130.50$'da (+%73,5) zirve yapsa da yılı 80.26$'da (+%6,7) tamamladı.Yılın başında zayıf performans sergileyen değerli metaller, yılın sonlarında güç kazandı. Altın %0,3'lük düşüşle, gümüş ise %2,8'lik kazançla yılı geride bıraktı. Özetle değerli metaller hem hisse senedi hem de tahvil piyasaları karşısında nispeten daha güçlü performans sergiledi. Bu durum geçtiğimiz 10 yılda oldukça farklıydı. Son 10 yılda altın toplam %16,9 getiri sağlarken, S&amp;P 500’ün toplam getirisi %362 oldu. Altının son on yıldaki göze çarpan düşük performansı, büyük ölçüde düşük faiz ortamında yatırımcıların daha yüksek getiriye sahip büyüme hisselerine yatırım yapmasından kaynaklandı.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yeni yıla başlarken</h2>Sıkı para politikalarının küresel ekonomi üzerindeki etkilerinin belirgin bir biçimde hissedileceği bir yıla başladık. Dünya genelinde enflasyon oranları zirve seviyelerden geri çekilirken büyüme konusu bir soru işareti olarak kalmaya devam ediyor. Ekonomik büyümeye ilişkin öncü indikatörler küresel ekonominin daralacağını ortaya koyuyor. IMF’in büyüme tahminlerini aşağı yönde revize etmesi, ekonomilerde daralmanın önümüzdeki verilere yansıyacağını teyit ediyor. 2022’de resesyon konuşmalarının bolca gündemde olacağı bir yıl bizi bekliyor.

Pareto

Geçtiğimiz yıl dünya ekonomisinde yaşananlara bakış.

2022’de para politikaları ve finansal piyasalar

ABD Merkez Bankası&nbsp;Fed, mayıs ayındaki toplantıda federal fonlama faizi hedefini 2000 yılından bu yana ilk kez 50 baz puan artırarak %0,75-%1 aralığına çıkarırken bilançonun küçültülmesiyle ilgili detayları da açıkladı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İlk fiyatlamalar:&nbsp;Karar sonrasındaki ilk fiyatlamalarda Hazine tahvilleri dalgalı bir seyir izlerken ABD borsaları %2,5'ten fazla yükseliş kaydetti. Fed'in agresif bir faiz artırımı döngüsüne başlayacağına dair beklentilerle son bir aydır istikrarlı bir yükseliş kaydeden dolar endeksi, karar sonrasında hafif bir düşüş kaydetmesine rağmen hâlâ 2003'ten bu yana en yüksek seviyelerde.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2022/4/3/1651694189672.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bloomberg'in para ve swap piyasalarındaki pozisyonları ölçen göstergeleri ise 50 baz puanlık faiz artırımı kararı sonrasında Fed'in haziran ayında&nbsp;agresif bir faiz artırımı yapacağına yönelik pozisyonların azaldığına işaret ediyor.St. Louis Fed Başkanı James Bullard'ın başlattığı 75 baz puanlık faiz artırımı tartışmalarından dolayı piyasalar bu haftaki karar öncesinde gelecek aylarda daha agresif bir Fed ile karşılaşılacağını fiyatlamaya başlamıştı. Fakat bankanın beklenenden "güvercin" bir tutum sergilemesi ve Powell’ın 75 baz puanlık faiz artırımının değerlendirilmediğini söylemesiyle bu fiyatlamaların bir kısmının tersine döndüğü görülmüş oldu.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bilançonun küçültülmesi haziranda başlıyor</h2>Fed Açık Piyasa Komitesi 1 Haziran'dan itibaren bilançonun aylık 47,5 milyar dolar civarında küçültüleceğini, üç ayın sonunda ise aylık küçültme miktarının toplamda 95 milyar dolara kadar ulaşacağını belirtti.Bilançonun küçültülme sürecinde Hazine tahvilleri için aylık yeniden yatırım üst sınırın ilk başta 30 milyar dolar olacağı fakat üç ay sonrasında bunun 60 milyar dolara ulaşacağı ifade edildi. Fed'in bilançosunda yer alan mortgage'a dayalı varlıklar için aylık yeniden yatırım üst sınırı ilk başta 17,5 milyar dolar olarak belirlenirken üç ay sonrasında ise bu sınırın 35 milyar dolar olacağı dile getirildi.<img src="https://images.aposto.com/2022/4/3/1651693093693.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.00" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Fed bilançosunu nasıl küçültecek?</h2>Fed, bilançosunda bulundurduğu ve vadesi gelen tahvillerden aldığı ana para ödemeleriyle yeni tahvil alımı yapmayarak bilançosunda bulundurduğu varlıkların toplamını kademeli olarak azaltmaya yönelik bir plan duyurdu.Buna göre, banka ilk aşamada vadesi gelen Hazine tahvillerinin toplamda aylık 30 milyar dolara kadar ulaşan ana para ödemeleriyle yeniden tahvil alımı gerçekleştirmeyerek sahip olduğu tahvillerin miktarını kademeli olarak azaltacak. Üç aydan sonra ise 30 milyar dolarlık bu yeniden yatırım yapmama sınırı 60 milyar dolara kadar çıkacak.Böylece Fed bilançosunda bulundurduğu menkul kıymetlerin vadelerinin dolmasıyla ve elde edilen ana para ödemelerinin yeniden ilgili menkul kıymetlerin alımı için kullanılmamasıyla bilançosunu zaman içinde küçültmeyi başarabilecek.💡Neden önemli? Karar sonrasındaki ilk fiyatlamalar Fed'in beklenenden daha yumuşak bir tutum sergilediğine işaret etse de parasal sıkılaşmaya yönelik atılan adımlar ve reel faizlerde nötr seviyeye ulaşılacağına dair beklentilerle dolara olan talebin yaratacağı baskının diğer ülke para birimlerinde hissedilebileceği değerlendiriliyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan: Fed'in faiz artırımlarının ekonomiyi resesyona sokabileceğine dair endişeler hâlâ hisse getirileri üzerinde risk oluşturmaya devam ediyor. Powell her ne kadar 'yumuşak bir geçiş' için çabaladıklarını söylese de ilk çeyrekte %1,4 daralan ABD ekonomisi Rusya-Ukrayna savaşından kaynaklanan risklerin hafife alınmaması gerektiğini hatırlatıyor.</li></ul>

federal fonlama faizi ile ilgili hikayeler